Page 21 - PINARBAŞI Kültür Sanat Edebiyat-Nisan 2024

PINARBAŞI

rekmektedir. Bunun için tıp okuma hayalinden vaz- lümüne asistan olur. Böylece Tahsin Yücel bilim dün-
geçer. Hem okul dışında çalışıp para kazanabileceği yasına adım atmış olur. Onun hayatını şekillendiren
hem de okul derslerini ihmal etmeyeceği bir bölüm en büyük etken asistanlık yıllarında Algirdas Julien
tercih etmek ister. Önce mimarlık ister ancak giriş sı- Greimas’tan ders almasıdır. Almış olduğu yapısal
navını kazanamaz. Bunun üzerine İktisat Fakültesine anlambilim ve göstergebilim dersleri onda bambaş-
kaydolur. Bir iki ay okur, kendini büyük bir boşlukta ka ufuklar açmıştır. Fransız hükümet bursunu alarak
hisseder, okulu bırakır. Bir yıl sonra İstanbul Üniver- Paris’e gider ve orada da Greimas’ın derslerini hem
sitesi Edebiyat Fakültesi Fransız ve Roman Filolojisi de Paris Göstergebilim Okulundaki dersleri takip
bölümüne girer. Üniversite derslerinden arta kalan eder. 1965 yılında “L’Imaginaire de Bernanos” (Ber-
zamanlarda bir süre mezun olduğu lisede muallim nanos’un İmge Evreni) adlı doktora tezini tamamlar.
muavinliği yapar. Greimas, Tahsin Yücel’in doktora tezini o kadar çok

Tahsin Yücel’in Sait Faik’le tanışması hem öykü beğenir ki Sèmantiqu Structurale adlı kitap dizisinin
serüveni hem de üniversite okurken çektiği maddi son bölümünü bu teze ayırır.
sıkıntılardan kurtulması için olumlu bir etki olmuş- Yazarın dördüncü öykü kitabı olan Yaşadıktan
tur. Sait Faik’e yazdığı öyküleri göstermiş, Sait Faik Sonra 1969 yılında yayımlanır. Tahsin Yücel öykü-
de bu öyküleri bir kitapta toplamasını, hatta Varlık’a cülüğü için bu kitap bir dönüm noktası olur. Kendisi
göndermesini, Yaşar Nabi Nayır’ın bu öyküleri ba- de gerçek manada öykücülüğünün bu kitapla başla-
sabileceğini söylemiştir. 1953 yılının yazında Tahsin dığını belirtir. Bu kitapta da yine insanı merkeze alan
Yücel tatili geçirmek için Elbistan’a gelir. Aklında ise öyküler vardır ve Elbistan hem öykü mekânı hem de
Sait Faik’in söyledikleri vardır. Tüm cesaretini toplar sosyo-kültürel bir atmosfer olarak öykülere hâkimdir.
ve Yaşar Nabi’ye bir mektup yazar. Mektubunda öy- Feridun Andaç, Yücel’in bu kitapla başlayan sürecini
külerinden, öykülerin kitaplaşmasından ve bu kitap- dönüşüm ve açılım dönemi olarak açıklar. 1975 yılın-
tan gelecek telif ücretinin de öğrenciliğine ne kadar da Dönüşüm adlı öykü kitabı yayımlanır. 1985 yılında
büyük bir katkı sağlayacağından bahseder. Büyük bir Yaşadıktan Sonra ve Dönüşüm kitaplarını birleştire-
heyecanla cevap bekler. Yaşar Nabi’den gelen mektup rek Ben ve Öteki adıyla kitaplaştırır.
hem kitabının yayımlanacağı haberini verir hem de Tahsin Yücel’in öykü dünyasının zirve dönemi
bir iş teklifi içerir. Tahsin Yücel okuldan arta kalan 1989 yılında Aykırı Öyküler ’in yayımlanmasıyla baş-
zamanlarında Varlık dergisinin yazı işlerinde çalışa- lar. Bu öykülerinde modernleşme ve kapitalistleşme-
bilecektir. Böylece Yücel edebiyatın mutfağında yer nin insanı nasıl yozlaştırdığını ele alır. Yozlaşma ve
alır. 1953 yılından 1961 yılına kadar Varlık dergisi- yabancılaşma öykülerindeki en önemli izlekler olur.
nin yazı işlerinde yer alır. Ayrıca 1954 yılında yaza- 1999 yılında Komşular kitabı yayımlanır ve Tahsin
rın ilk öykü kitabı Uçan Daireler yayımlanır. İlk ki- Yücel’in öykücülüğü derin bir sessizliğe bürünür. Bi-
tabın hemen ardından 1955 yılında Haney Yaşamalı, limsel çalışmaları, çevirileri, eleştirileri, denemeleri
1958 yılında da Düşlerin Ölümü yayımlanır. Tahsin ve romanları yazın dünyasında çokça yer etmesine
Yücel Haney Yaşamalı kitabıyla Sait Faik Hikâye Ar- rağmen öyküler bir duraklama evresine girmiştir.
mağanı’nı, Düşlerin Ölümü kitabıyla da TDK Öykü Bu sessizlik ve duraklama 2008 yılında Golyan Dev-
Ödülü’nü kazanır. Yazarın bu ilk öykülerinde Elbis- rimi adlı öykü kitabının yayımlanmasıyla son bulur.
tan özelinde taşra büyük bir öneme sahiptir. Taşrada Tahsin Yücel öyküsü bu kitapla ironi ve karşıt ütop-
sıkışıp kalan insanların yalnızlıkları, yoksullukları, yalarla şekillenir. Golyan Devrimi özellikle Gökdelen
acıları, sıkıntıları, yaşam mücadeleleri ve hayal kırık- romanıyla aynı düzlemde değerlendirilebilir çünkü
lıkları öykülerin temel sorunsalıdır. Feridun Andaç, yazar bu romanında da mevcut düzene karşıt gelen
Tahsin Yücel’in öykücülüğünü ele alırken bu ilk üç bir ütopya yaratmıştır. “Hayristan Cumhuriyeti” Gol-
kitabı yazarın başlangıç, arayış ve kimliği buluş öy- yan Devrimi’nde yer alan on dört öykünün de ortak
küleri olarak değerlendirir. Tahsin Yücel de aslında imgesel ülkesidir.
bu ilk üç kitapta yer alan öykülerini biraz şans biraz
da şanssızlık olarak görür. Öykülerinin bu kadar genç Golyan Devrimi Tahsin Yücel’in son öykü kitabı ol-
yaşta ve önemli bir yerden çıkması onun için büyük muştur. Hayatının son dönemlerinde deneme, eleşti-
bir şanstır. Buna rağmen öykülerindeki acemilikler ri ve romanlarına ağırlık veren yazar 22 Ocak 2016’da
ise onun için büyük bir şanssızlıktır. İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.

1960 yılında Fransız ve Roman Filolojisi bölümün-
den mezun olur. 1961 yılında Gülçin Arıca ile evlenir.
Aynı yıl İstanbul Üniversitenin Fransız Filolojisi bö-

19 2. Sayı Nisan 2024