Page 11 - PINARBAŞI Kültür Sanat Edebiyat-Nisan 2024

PINARBAŞI

Iyd-i ramazan revnak-ı bâzâr-ı cihandur”. Di- (Lâ edrî)
yerek Ramazan Bayramı’nın cihan pazarının gü- Hükümdar şairlerimizden Muhibbî (Kanuni
zelliği, parlaklığı ve süsü olduğunu, dolayısıyla Sultan Süleyman), bir şiirinde Kurban Bayramı’n-
insanların bu özel günde bütün üzüntülerinden da sevgilinin (Allah’ın) yolunda kurban olduğunu
kurtulmasına şaşmamak gerektiğini ifade eder. ve Kâbe’yi ziyaretinde ihrama bürünüp onun hu-
İşret ve eğlenceye düşkün şairimiz Nedim, ra- zurunda varlık elbisesinden, dünya derdinden sıy-
mazanı güçlükle geçirdiğini ve bayramın gelmesini rılmakla duyduğu sevinci ve coşkuyu ifade etmek-
iple çektiğini gizlemiyor şiirlerinde: tedir.

“Neler çeker ramazân içre ıyde dek göresin Iyd-ı kurban oldı ben kurbân-ı cânân olmışam
Nedîm terk-i mey-i hoş-güvâr edinceye dek” Herkesün bir şuglı var ben yâra hayran olmışam

Bayramlar sevenlerin birbirini görmelerine fır- Geydüm ihramı harîm-i kûyına vardum bugün
sat vermesi bakımından da ayrı bir anlam taşır. Terk idüp varlık libâsın cümle üryan olmışam
İhtimal, nişanlılar hediye sepetini alıp nişanlısının
evinin yolunu tutmuşlardır. Nitekim divan şiirinin
şıpsevdi yürekli şairi Nedim de bayramdan istifa- Mutaavvıf şairlerden Alvarlı Efe, bayramın ma-
de etmek isteyenlerdendir. Bakın bir şarkısında bu nevî coşkusunu vuslatta bulmaktadır:
düşüncesini nasıl ortaya koymaktadır?
“Can bula cânânını

Sevdiğim! Cânım! Yolunda hâke yeksan oldu- Bayram o bayram ola
ğum Kul bula sultanını

Iyddir, çık nâz ile seyrane kurban olduğum! Bayram o bayram ola.”
Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum
Iyddir, çık nâz ile seyrâne kurbân olduğum! Büyük mutasavvıf Hacı Bayram Veli de mutlak
sevgili Allah’ı kendi içinde bulmanın mutluluğunu
Şair, bu şiirinde özetle sevdiğini bayram dolayı- gerçek bayram olarak kabul ediyor:
sıyla bulunduğu yerden dışarı çıkmaya davet edi-
yor ve onu görmek suretiyle hem gönlüyle hem de Bayram’ım imdi, Bayram’ım imdi
gözüyle bayram yapmayı arzuluyor. Bayram ederler yâr ile şimdi
Şiirlerinde Hataî mahlasını kullanan Şah İsmail Hamd ü senalar hamd ü senalar
de, bayramın kişinin sevdikleriyle hasret gidermesi Yâr ile bayram kıldı bu gönlüm
olduğu hususunda Nef’î’yle aynı düşünceyi payla-
şıyor:
Rubai şairi Kenan Seyithanoğlu ise annesiz ge-
çen bayramların burukluğunu dile getiriyor mısra-
Ey Hataî, ıyd-i ekberdür cemali dilberin larında.
Biz bu ıyd-i ekber’e kurbane gelmüşlerdeniz.

Sensiz neye benzer bayram anneciğim
Şair günümüz Türkçesiyle, “Ey Hataî! En büyük Dünyada en ulvi kavram anneciğim
bayram, sevgilinin güzel yüzünü görmektir. Biz bu
büyük bayrama kurban olmak için gelenlerdeniz.” Rüyamda diyorsun ki gül artık.. gülmek
diyor. Öksüzlere bayram haram anneciğim
Kimi âşıklar da kurbanı rakipten kurtulmak için
fırsat bilmektedir. Âşık için rakipten daha güzel bir Şair Mehmet Güneş; fakir, yârsız, anasız hüzün-
kurban olur mu? lü bayramlara bir de sılasız bayramları ekliyor ve
gurbette bayramın ne anlama geldiğini belirtiyor
“Öldürürdüm yâr eşiğinde râkib-i kâfiri şiirinde:
Câiz olsa Kâbe’de hınzırı kurban eylemek”

09 2. Sayı Nisan 2024