Page 10 - PINARŞBAI Kültür Sanat Edebiyat Dergisi

PINARBAŞI Kültür Sanat Edebiyat Dergisi

“Nasıl vas’fetmeyim sevdiğim seni
Cemalin görünce güller açılır “Aşk yoluna canı feda kılanlar
Ahraz dile gelir görünce seni Siz de düştünüz mü dara ben gibi.
Çalar âşıkların teller aşınır.” Bir Leyla misali Mecnun olanlar
diyerek duygularını dile ve tele dökmüş… Ya- Yaktınız mı canı nara ben gibi
vuklusunu gören ahrazın da dile geleceğini korku-
suzca söylemiştir. Efendim işte türkülerimiz böyle- Kara göz üstünde o keman kaşlar
dir. Bazen ahrazı dile getirir. Bazen de sevdiği için
“Yedim ıramazanı” diyerek orucu bozduğunu söy- Kirpikler canıma tığ gibi işler
ler. Çanakkale, Estergon, Kanije onlarla fethedilir. Mah cemal üstüne dökülmüş saçlar
Bazen de: Acep var mı yanan yara ben gibi”
“Kemiğim tarak et zülfün teline
Hatıra geldikçe tara sevdiğim.” Bir başkası: “Gay- Aşk tıpkı inanç gibi, insana insan olma özelliği
rı bizim elin karaçalısı / Gül oldu gidelim bizim kazandıran temel yapı taşlarından biridir. Aşk sa-
ellere” der. Diğer sevdalılar da boş durmaz: Sevda- dece insana özgü bir olgudur. Aşk, kadın ve erke-
larını zaman zaman Fırat’la, Kızılırmak’la, Hasan ğin evlenmesine, yuva kurmasına, soyunu devam
Dağı ile paylaşır. Seslenir Hasan Dağı’na: ettirmesine yardımcı olan duygusal bir etkendir.
Onun için de türkülerimizin çoğu aşk ve sevda üs-
“Zaten benim bahtım kara tüne yakılmıştır. Türkülerde hep aşk ve sevdanın
Ne yapayım kırık zara dumanı yükselir. Yükselen dumanlar yakıcılarını
alır götürür Tuna’ya. Zigatvar’a, Yemen’e, Bağdat’a
Gönül düştü güzel yara Basra’ya… Turnalarla haber salar sevdiğine. Haz-
Can dayanamaz Hasan Dağı.” reti Ali’yi sorar. Âşıkların dilinde ve telinde sevda
üstüne yakılan türküler zamanla anonimleşerek
Uzmanlara göre aşk: Kalbin nefes kesercesine hız- bizlere ulaşır. Bizlere ulaşan türkülerin çoğu aşk ve
lı atması… Her saniye yalnızca onu düşünmek… sevda üstünedir. Âşık Feymani’nin gerçek aşk hikâ-
Ellerin titremesi, terlemesi… Bedende kelebeklerin yesini dile getiren Ahu gözlüm tut elimden dizele-
uçuşması hali… Nedensiz yere gülümsemeler ve riyle başlayan türküsü ise: Aşk ve sevda üstüne ya-
bazen de ağlama krizleri… Bir başka görüşe göre: kılanlara önemli bir örnek olarak çıkar karşımıza.
Aşk mesafe demektir. Mesafe ne kadar uzun olur- Altı dörtlük olarak yakılan türkünün üç dörtlüğü
sa aşkın süresi de o kadar uzun olur. Aşk, aradaki okunmaktadır.
mesafeyi korumak, sevgi ve saygıyı yitirmemektir.
Aşk, bir insanın (kadın veya erkek) karşı cinsten Ahu gözlüm tut elimden/ Vazgeçmeden emelim-
tutku derecesinde etkilenmesine yol açan pozitif den.
duygu yoğunluğudur. Askın beni temelinden / Yıkmadan gel, yakma-
Aşk, merdivene çıkmak gibidir. Önce ilk adımını dan gel.
atarsın, eğer gerçek aşkı bulmuşsan yukarıya çıkar- Derde salmadan başımı / Noksan etmeden işimi.
sın, ya da tam çıkarken yarı yolda ayağın kayar dü- Damla damla gözyaşımı / Dökmeden gel, akma-
şersin ve yaralanırsın. dan gel.
Aşkın hayatımızda yeri büyüktür. Davranışla-
Feymani’yim, kaçma benden / Usanmadı gönül
rımızı, ruh halimizi ve düşüncelerimizi değiştirir. senden.
Günlük görevlerimizi ve başarımızı bile etkiler. De-
ğişik daldaki bilim adamları aşkı kendilerine göre Ecel tatlı cani tenden / Çekmeden gel çıkmadan
tarif etmişler. Aşk: Uğruna besteler yapılan, dağlar gel.
delinen, çöller aşılan, sayfalarca hikâyeler yazılan Feymani: Aşk ve sevda üstüne yaktığı türküsün-
bir duygu: Kimisi aşkı, anlık bir heyecan ve tutku- de ahu gözlüsüne yalvarır.
dan ibaret görür. Kimisi de aşksız bir hayatın su-
suz bir dünya gibi olduğunu savunur. Kim ne derse “Aşkın beni temelinden / Yıkmadan gel, yakma-
desin aşk insanın yaşama isteğini artıran ve hayata dan gel”. Diğer dörtlükte: “Damla damla gözyaşımı
dört elle tutunmasını sağlayan bir duygudur. Aşk; / Dökmeden gel, akmadan gel”. Öbür dörtlükte ise:
insan beynini ve davranışlarını inceleyen bilim “Ecel tatlı canı tenden / Çekmeden gel çıkmadan gel.”
adamları için de en önemli araştırma konularından Tespitimize göre türkünün sözlerinde sevdiğine
biri olmuştur. Bilim adamları aşkı: Kalbimizin küt kavuşamayacağının müthiş bir korkusu var. Korku
küt çarpması, karnımızda kelebeklerin uçuşması, yalvarışla en iyi şekilde dile getirilmiş. Feymani tür-
ellerimizin titremesi gibi vücudumuzun verdiği küsündeki yalvarışlara sadece bir örnek. Daha nice
tepkilerdir diye de tarif etmişler. Biz de Aşk olma- âşıkların feryadı aşk ve sevda üstüne yakılmış tür-
dan meşk olmaz diyen Âşık Sait’in türküleşen dört- külerle dile getirilmiş. Türkülerde aşk; bir hüzün,
lüklerine kulak veriyoruz. Dörtlükler buram buram bir sevda ve de bir ayrılıktır.
sevda kokuyor.
Kalbin varsa türkü yakarsın / Kalbin yoksa insan
yakarsın.
08 3. Sayı Haziran 2024