Page 19 - PINARŞBAI Kültür Sanat Edebiyat Dergisi

PINARBAŞI Kültür Sanat Edebiyat Dergisi

Mehmet GÖZÜKARA
HEPİMİZİN DERDİ ÇOK, DERDİÇOK HEPİMİZİN

Bir mekânı, şehri, kasabayı, köyü güzelleştiren, Ôlum niye mecnun gezeñ?
orada yaşayanlardır. Yaşadıkları beldeye, gönlü gü- Gezdiren (vay yavrum) aşkıyıñ derdi.
zel, kelamı kibar, irfan sahibi insanların sevgisiyle Cahilsiñ canıñdan bezeñ
hoş görünün şavkı yansır.
Güneş ışığına benzeyen bu yansıma dost-düş- Gezdiren (vay yavrum) aşkıyıñ derdi.
man, güzel-çirkin, soy-sop, din-mezhep ayırt et-
mez. İçinde bulunduğu ruh halini, sebeple sonuç ara-
Anadolu’nun her köyü, hatta insanı üç aşağı sında bağlantı kurarak izah etmeye çalışan Der-
beş yukarı birbirine benzer. Hayatı yatay yaşayan diçok da şu karşılığı verir:
insanların hikâyeleri, dikey yaşayanlardan çok
farklıdır. Baba ben gazmam bosdanı
Ben Tanır diyeyim, siz Berçenek, Hayati de- Yar giymiş mavı fıstanı
diğimde de Mahzuni anlayın. Anadolu; kaderin Bütün değer Albıstan’ı
elinden kaçmaya çalışmaktan kovalamaya fırsat
bulamayan ve sükûtunda söz gizleyen hâl ehli, Benimki nazlınıñ derdi.
derviş gönüllü insanların irfan meclislerinde yak-
tıkları çerağ ile aydınlanır. Onlar hikâye etmeyi Oğlunun aklının akıp gittiğini gören baba da na-
şikayetlenme olarak algıladıklarından türküler ya- sihat etmekten başka çaresinin olmadığını görerek
karlar. ‘Yanmayan yakamaz’ hakikatinden yola çı- şunları söyler:
karak, hallerini türkülere söyletirler. Samimiyet ve
yaşanmışlığa dayanan her türkü de gönle dokunur. Gurban olam ôlum ohu
İşte, böyle, söyledikleri gönle dokunanlardan bir
tanesi de, yazımıza konu olarak seçtiğimiz Ömer Ohursan olursuñ sofu
Lütfü Pişkin, nâm-ı diğer Derdiçok’tur. Ôlum bu cehennem tohu
Sevdiği kızın başkasına gelin gitmesinden do- Gezdiren (vay yavrum) aşkıyıñ derdi.
layı kendini kadersizlerden addederek şiirlerinde
‘Derdiçok’ mahlasını kullanan Ömer Lütfü Pişkin Oğlunun da kendisi gibi okuyup hafız olması-
(1873-1937), Elbistan’ın Kızılcoba mahallesinde nı arzu ettiğini her fırsatta alenen söylemekte beis
doğdu. Hacı Tıfıloğulları (Pişkinler) kabilesinden görmeyen Mehmed Efendi, bunu bir kez de şiirle
Hafız Mehmed Efendi’nin oğludur. Mezarı o dö- dile getirmektedir.
nem imamlık yaptığı Afşin’in Tanır mahallesinde-
dir.
İrticalen şiir söyleme yeteneği de olan Hafız Çorap almış dohumaya
Mehmed Efendi, bir gün Pınarbaşı’na ektikleri Bülbül gibi şahımaya
karpuzları çapalarlarken, yakınlarından geçen bir Dilim tutmaz ohumaya
gelinin, oğlu Ömer Lütfü’ye işveyle baktığını, oğ- Gezdiren (benimki) nazlınıñ derdi.
lunun da aynı işveli bakışla karşılık verdiğini fark
eder. Olanları büyük bir dikkatle izleyen Mehmed
Efendi, bir yandan da oğlunun yaptığı çapayı gözle- Gerçekten de Derdiçok, başlamış olduğu ha-
mektedir. Gelinin hâl ve hareketlerini afsunlanmış fızlığı tamamlayamayacak; ancak, aldığı eğitimle
gibi takip etmekte olan Derdiçok, keserinin önüne imamlık yapacak seviyeye erişecektir.
gelen bir karpuz teyeğini de kestiğini fark edemez. Baba oğulun irticalen kaç kıta atıştıklarını bi-
1
Bunu gören Mehmed Efendi, elindeki çapayı fırla- lemesek de elimize ulaşan yirmi kıtalık atışmanın
tır ve Derdiçok’un kolu kırılır. son iki kıtasını da sizlerle paylaşarak, şiirdeki isti-
Mehmed Efendi böyle bir hadisenin yaşanması- datları hakkında fikir vermek istiyorum:
nı elbette ki istemezdi. Ama ne yapsın ki? Olacak
oluyor işte. Kim ister oğlunun kolunu-kanadını Memmed’dir babayıñ adı
kırmayı? Çekilir gözeliñ dadı
Olan olmuştur ve bu durum karşısında yapacak Oğlum etme bu inadı
fazla bir şey kalmamıştır. Mehmed Emmi’nin his-
leri coşar bir anda ve ilk sözü alır: Gezdiren (vay yavrum) aşkıyıñ derdi.

1 Asma yaprağı, üzüm asmasının taze filizi anlamına gelen Bu kıtada ‘çekilir gözelin dadı’ mısraındaki ‘çe-
teyek, bizim bu yörede; kabak, salatalık, acur, kavun karpu- kilir’ kelimesi ‘kaybolur’ manasında kullanılmış
zun yapraklanmış haline de teyek denmektedir. olmalıdır. Bunu, yergi şiirinde övgü olamayacağın-

17 3. Sayı Haziran 2024